Nazwa marmelady

Nazwa marmelady, produktu w czasie wojny niesłychanie ważnego w państwach centralnych, zapożyczona jest z języka hiszpańskiego, a może portugalskiego. W tych językach marmelada oznacza powidełka z pigwy, która nazywa się u nich marmelo lub mermelo. Ostatni wyraz pochodzi z łacińskiego melimelum, a ten jest odpowiednikiem greckiego melimelon. Nazwa grecka i łacińska oznacza pewien gatunek jabłek, słodkich, jak miód. Ale hiszpański poeta w I wieku po Chrystusie, Martialis, zna też pod nazwą melimelu konfiturę z pigw na miodzie, o której z Galena wiemy, że bywała zaprawiana imbirem, białym pieprzem i octem i służyła do podniecania apetytu. Tenże Galen donosi, że

Hiszpanie gotują pigwy i miód z drobno przetartem mięsem i te »ciastka pigwowe«, które się długo trzymają, eksportują do Italii. Pojęcie trwałego produktu owocowego, którym smarowano chleb, było gotowe. Nazwa wnet doznała rozszerzenia. Jak produkt cytryn (limone), zwany limonada użyczył swej nazwy sokom innych owoców tak, że dziś pijamy np. limonadę malinową itp., tak pigwowa marmelada czy marmelada ustąpiła nazwy produktom z jabłek i innych owoców nadziemnych, a dziś przetworom z buraków, marchwi itd. jeszcze gorzej. Przysłowie niemieckie: »Alles Pomad« zastępiono dziś innem: »Alles Marmelad’«.

Dziennik Śląski, 28-04-1918

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł