Przybyszewski o Sienkiewiczu.

• Tagi:
• Sienkiewicz

Stanisław Przyszewski ogłosił artykuł we „Frankfunter Zeitung" pt. „Sienkiewicz i polska dusza", w którym z wielkim polotem pióra kreśli stan psychiczny narodu polskiego po roku 1863 i znaczenie Sienkiewicza w ostatnim okresie naszych dziejów.

Po zdławieniu powstania styczniowego, w którym sto tysięcy Polaków bądź padło na polach walk, lub zginęło w kazamatach sybirskich, kiedy to abnegocya polityczna i marazm duchowy owładnął masami polskiemi i zdawało się, te już raz na zawsze imię Polski zostało wykreślone z kart historyi — powstał znakomity artysta, który dał polskiemu wizy jego wielkości czynów heroicznych w dobie jego największego upadku politycznego w czasie najazdu szwedzkiego.

W ten sposób uderzył w dusze polskie i zbudził je z niewiary. Jego trylogia jest najświetniejszą kąpielą ożywczą dla dusz polskich — ona stała się jego ewangelią polityczną hymnem jego nadziei.

Epos Sienkiewicza o bohaterskich czynach rycerstwa polskiego stworzyła pokolenie polskie tęskniące do podobnych czynów. I dlatego Sienkiewicza trzeba uważać za duchowego twórcę legionów.

Dwa są imiona Henryków, które nigdy nie zgasną w historyi polskiej — Henryka Dąbrowskiego, twórcy legionów polskich pod Napoleonem i Henryka Sienkiewicza, budziciela dusz polskich i jego kierownika.

Ilustrowany Kuryer Codzienny, 25-11-1916