Sytuacye z romansów.

Że marzeniem niemal każdej kobiety jest chęć przeżycia czegoś niezwykłego, niecodziennego, świadczy chociażby jej interesowanie się literaturą.

Tylko ona potrafi przeżywać cudze romanse. I niniejsza o to, jakiemi są losy bohaterki powieści, czy ma pięciu kochanków jednocześnie i od każdego z nich dostała prawdziwą suknię koronkową, a także coś z biżuteryi, co musi być rzeczą niezmiernie miłą; czy też romans jest tragiczny, z zabójstwami, katastrofą samochodową, oraz śmiercią samej bohaterki. Kobieta czytająca przeżywa wszystko z całym zapaleni i zazdrości, a jak zazdrości...

W Anglii, gdzie powieść jest uprzywilejowaną lekturą guwernantek, i bohaterki powieściowe są takiemiż guwernantkami. W arystokratycznym domu wszyscy mężczyźni, począwszy od pana domu (lorda, oczywiście) a skończywszy na lift boy'u, kochają się w ubogiej a cnotliwej nauczycielce. Kobiety naturalnie, począwszy od prababki lorda, a skończywszy na pomywaczce, snują przeciw niej piekielne intrygi, które na nic się nie zdadzą, bo już na początku III-go tomu znajduje się obrońca uciśnionej cnoty (również lord), który w tomie VI poślubia ją na złość wszystkim.

W powieściach włoskich toczy się walka o laury pomiędzy duchem Savonaroli, który ją gwałtem odsyła do klasztoru, a pięknym i płomiennym tenorem, który otwiera jej swoje liryczno - bohaterskie ramiona i — ku uciesze czytelniczek — zwycięża! Do najpoczytniejszej niemieckiej lektury „dla kobiet” należą pamiętniki kobiet mniej lub więcej upadłych, kelnerek, panien sklepowych, aktorek i t. d. Małgosia faustowska jest prototypem tych wszystkich, o których poczciwe, zacne burżuaski słuchają, jak bajki o żelaznym wilku...

Romans francuski niesie swej bohaterce, w której krew waleczna Joanny d'Arc nie zastygła dotąd, gentlanana-cambriokur'a, genialnego złodzieja, Arseny Lupin, w doskonale skrojonym cutway i z subtelną duszą.

Taka subtelna dusza męska ze skłonnościami pochroniowskiemi posiada nieprzeparty urok dla wykwintnej kobiety, a że niełatwo spotkać „ideał" swój w życiu — w książce szuka go rozczarowana niewiasta.

Słowem, bohater powieści musi być tym, za którym tęskni się w życiu. Musi być typem pewnej sfery kobiet. Ponieważ, jak twierdzą złośliwi, kobieta zmienną jest, więc i typ ulubiony zniżenia się dosyć często. Ale niniejsza o to.

Bohater poczytnej powieści jest sympatycznym mężczyzną. I już czytelniczka utożsamia się z bohaterką i już swój własny romans przeżywa. Ta zdolność witwa na rzetelne zamiłowanie i zainteresowanie się beletrystyką i teatrem. Niema tu blagi ani snobizmu męskiego.

Kobieta raduje się, przeżywa momenty rozpaczy i rozkoszy, chwile szału i tęsknoty, rozczarowanie i szczęście, komedye i tragedye własne. Czasem pomiędzy bohaterką powieści a czytelniczką przychodzi do nieporozumienia. Zdarza się to na korzyść lub niekorzyść bohaterów z życia, wtedy kończy się nie tycie w literaturze, a rozpoczyna literatura w życiu.

H. Jelenkiewicz.

Świat: pismo tygodniowe ilustrowane, 25/31-07-1914

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł